W czasie trwania małżeństwa małżonkowie mają obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Oznacza to, że już z chwilą zawarcia małżeństwa, między małżonkami powstaje obowiązek alimentacyjny.
Na czym polega przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny?
Między innymi na uzyskiwaniu środków pieniężnych poprzez wykonywanie pracy zarobkowej, jak również na prowadzeniu gospodarstwa domowego, czy też na osobistych staraniach w wychowywaniu dzieci. Zatem jeżeli jeden małżonek pracuje i przekazuje z tego tytułu środki na utrzymanie rodziny, natomiast współmałżonek zajmuje się domem i wychowaniem dzieci, to oboje z nich w sposób prawidłowy zaspokajają potrzeby rodziny. Albowiem każde z małżonków powinno realizować ten obowiązek odpowiednio do swoich sił i zdolności oraz możliwości zarobkowych.
Pamiętaj! Rodzinę tworzą także bezdzietni małżonkowie. Dlatego też brak dzieci nie stanowi przeszkody do dochodzenia roszczeń alimentacyjnych od nieprzyczyniającego się do zaspokajania potrzeb rodziny współmałżonka.
Na czym polega nieprzyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny?
Z taką sytuacją najczęściej mamy do czynienia, gdy opuszczający dom współmałżonek, nie poczuwa się do zaspokajania takich potrzeb. Jak również wtedy, gdy zamieszkujący wspólnie z członkami rodziny współmałżonek, nie realizuje swoich zobowiązań wynikających z założenia rodziny. Nie interesuje się gospodarstwem domowym, nie uczestniczy w wychowaniu dzieci, czy też nie dokłada się do budżetu domowego. Przez co działa na niekorzyść rodziny.
Dlatego też przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.) chronią małżonka, który spełnia obowiązek zaspokajania potrzeb rodziny, przed takimi zjawiskami. Stanowią one podstawę do dochodzenia należności alimentacyjnych na rzecz rodziny (art. 27 k.r.o.).
W jaki sposób mogę uzyskać alimenty na rodzinę od współmałżonka?
Jeżeli współmałżonek w sposób dobrowolny nie spełnia swoich obowiązków alimentacyjnych, należy wytoczyć powództwo cywilne poprzez złożenie pozwu.
Taki pozew zwolniony jest z opłaty sądowej. Wnosi go małżonek w imieniu własnym. Natomiast pomimo tego, że dzieci nie są stronami takiego postępowania, to ich potrzeby są uwzględniane przy wydawaniu wyroku sądowego.
Sprawę rozpoznaje sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej. Taką osobą będzie małżonek, który dochodzi roszczenia.
W pozwie, należy przede wszystkim wskazać żądania oraz okoliczności na poparcie swojego stanowiska. Równie istotne będzie złożenie wniosków dowodowych. Umożliwiających sądowi właściwą ocenę sprawy. Zazwyczaj będą to rachunki, faktury, zaświadczenia o zarobkach, czy też wnioski o przesłuchanie świadków.
Jak wysokie alimenty mi przysługują?
Wysokość alimentów ustala się biorąc pod uwagę możliwości majątkowe i zarobkowe rodzica zobowiązanego do zapłaty alimentów oraz usprawiedliwione potrzeby dziecka, czy też uprawnionego małżonka.
Rozpoznający sprawę sąd, weźmie pod uwagę również poziom życia małżonków. Albowiem alimenty polegające na przyczynianiu się współmałżonka do zaspokajania potrzeb rodziny, powinny być zasądzone w oparciu o zasadę równej stopy życiowej.
Oznacza to, że małżonkowie powinni żyć na takim samym poziomie. Czyli małżonek lepiej zarabiający nie powinien żyć na wyższej stopie niż małżonek gorzej zarabiający. Również stopa życiowa dzieci, wychowujących się w danej rodzinie, powinna być porównywalna z poziomem życia rodziców.
Dlatego też, aby ustalić wysokość dochodzonych alimentów, należy obliczyć koszty utrzymania rodziny, w tym koszty swojego utrzymania, biorąc pod uwagę dotychczasowe (a więc z okresu, kiedy współmałżonek przyczyniał się do zaspokajania potrzeb rodziny) usprawiedliwione koszty życia.
Będą to przede wszystkim koszty związane z: mieszkaniem, wyżywieniem, edukacją, leczeniem, abonamentem telefonicznym, RTV i internetowym, higieną osobistą, kosmetykami oraz chemią domową, wakacjami, feriami i podróżami.
Czy mogę uzyskać wypłatę wynagrodzenia współmałżonka bezpośrednio do swoich rąk?
Będzie to możliwe, gdy małżonek wystąpi do sądu z wnioskiem o wydanie nakazu, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające współmałżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk małżonka wnioskodawcy (art. 28 k.r.o.).
Warunkiem uzyskania takiego nakazu jest pozostawanie we wspólnym pożyciu małżeńskim oraz nieprzyczynianie się współmałżonka do zaspokajania potrzeb rodziny.
Wspólne pożycie powinno trwać do chwili orzekania nakazu. Natomiast z nieprzyczynianiem się do zaspokajania potrzeb rodziny mamy do czynienia, kiedy współmałżonek nie przekazuje rodzinie zarobionych pieniędzy lub nie dokonuje koniecznych zakupów, czy też nie opłaca rachunków związanych z funkcjonowaniem rodziny.
Pamiętaj! Nieprzyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny nie zachodzi, gdy małżonek realizuje całość albo część swoich obowiązków poprzez świadczenie pracy w gospodarstwie domowym lub poprzez osobiste wychowywanie wspólnych dzieci.
Co będzie korzystniejsze? Alimenty od współmałżonka czy uzyskanie nakazu, ażeby wynagrodzenie za pracę przypadające współmałżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk małżonka wnioskodawcy?
Wydaje się, że skuteczniejszym oraz szerszym zabezpieczeniem potrzeb rodziny będą „alimenty w trakcie trwania małżeństwa”. Albowiem w odróżnieniu od bezpośredniego uzyskiwania wynagrodzenia za pracę współmałżonka, takie alimenty przysługują również pomimo ustania faktycznego pożycia między małżonkami.
